کد مطلب:93749 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:307

زینت و تجمل از نظر اسلام











در مورد استفاده از انواع زینتها، اسلام مانند تمام موارد، حد اعتدال را انتخاب كرده است، نه مانند بعضی كه می پندارند استفاده از زینتها و تجملات هر چند به صورت معتدل بوده باشد، مخالف زهد و پارسائی است، (چنانكه داب رهبانیت پیشگان مثل نصاری و صوفیه است) و نه مانند تجمل پرستانی كه غرق در زینت و تجمل می شوند، و تن به هرگونه عمل نادرستی برای رسیدن به این هدف نامقدس می دهند. اگر ساختمان روح و جسم انسان را در نظر بگیریم، می بینیم، كه: تعلیمات اسلام در این زمینه درست هماهنگ ویژگیهای روح انسان و ساختمان جسم او است.

توضیح اینكه: به گواهی روانشناسان، حس زیبائی یكی از چهار بعد روح انسانی است، كه به ضمیمه حس نیكی و حس دانائی و حس مذهبی ابعاد اصلی روان

[صفحه 306]

آدمی را تشكیل می دهند، و معتقدند تمام زیبائیهای ادبی، شعری، صنایع ظریفه و هنر به معنی واقعی همه مولود این حس است با وجود این چگونه ممكن است، یك قانون صحیح، این حس اصیل را در روح انسان خفه كند، و عواقب سوء عدم اشباع صحیح آنرا نادیده بگیرد.

لذا در اسلام استفاده كردن از زیبائیهای طبیعت، لباسهای زیبا و متناسب، به كار بردن انواع عطرها و امثال آن، نه تنها مجاز شمرده شده بلكه به آن توصیه و سفارش نیز شده است، و روایات زیادی در این زمینه از پیشوایان مذهبی در كتب معتبر نقل شده است.

به عنوان نمونه در تاریخ زندگانی امام حسن مجتبی (ع) می خوانیم، هنگامی كه: به نماز بر می خواست، بهترین لباسهای خود را می پوشید، سئوال كردند، چرا بهترین لباس خود را می پوشید؟ فرمود: «ان الله جمیل یحب الجمال، فاتجمل لربی و هو یقول خذوا زینتكم عند كل مسجد» (خداوند زیبا است و زیبائی را دوست دارد و به همین جهت من لباس زیبا برای راز و نیاز با پروردگارم می پوشم، و هم او دستور داده است كه زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد برگیرید).[1].

در حدیث دیگری می خوانیم كه: یكی از زاهدان ربانی به نام «عباد بن كثیر» با امام صادق (ع) روبرو شد، در حالی كه امام (ع) لباس نسبتا زیبائی بر تن داشت به امام گفت: تو از خاندان نبوتی و پدرت (علی (ع)) لباس بسیار ساده می پوشید، چرا چنین لباس جالبی بر تن تو است؟ آیا بهتر نبود كه لباسی كم اهمیت تر از این می پوشیدی؟! امام فرمود: وای بر تو ای عباد! «من حرم زینه الله التی اخرج لعباده و الطیبات من الرزق»: (چه كسی حرام كرده است زینتهائی را كه خداوند برای بندگانش آفریده و روزیهای پاكیزه را)...[2] و روایات متعدد

[صفحه 307]

دیگری این تعبیر كه خداوند زیبا است و زیبائی را دوست دارد و یا تعبیر به اینكه خداوند زیبائیها را آفریده همگی اشاره به این حقیقت است، كه: اگر استفاده از هر گونه زیبائی ممنوع بوده، خداوند هرگز اینها را نمی آفرید، آفرینش زیبائیها در جهان هستی خود دلیل بر این است كه: خالق زیبائیها آنرا دوست دارد.

ولی مهم اینجاست كه غالبا در اینگونه موضوعات، مردم راه افراط را می پویند، و با بهانه های مختلف رو به تجمل پرستی می آورند، به همین دلیل قرآن مجید... بلافاصله بعد از ذكر این حكم اسلامی از اسراف و زیاده روی و تجاوز از حد، مسلمانان را برحذر می دارد، در بیش از بیست مورد در قرآن مجید به مسئله اسراف اشاره شده، و از آن نكوهش گردیده است... به هر حال روش قرآن و اسلام در این مورد، روش موزون و معتدلی است، كه: نه جمود دارد و تمایلات زیبا پسندی روح انسان را در هم می كوبد، و نه بر اعمال مسرفان و تجمل پرستان و شكمخواران صحه می گذارد، مخصوصا در جوامعی كه افراد محروم و بینوا وجود داشته باشد، حتی از زینتهای معتدل نیز نهی می كند، و لذا می بینیم در بعضی از روایات هنگامی كه: از بعضی امامان سئوال می كردند، چرا لباس فاخر پوشیده اید در حالی كه جد شما علی (ع) چنین لباسی در تن نمی كرد؟! در پاسخ می فرمودند: مردم آن زمان در شدت و فشار بودند، و می بایست چنین شود، اما مردم زمان ما زندگی مرفه تری دارند، و در چنین شرائطی استفاده از این زینتها (در حدود معقول) مانعی ندارد.


صفحه 306، 307.








    1. وسائل الشیعه ج 3 ابواب احكام الملابس.
    2. وسائل ج 3 ابواب احكام الملابس باب 7 حدیث 4.